ÇOCUKLARDA UYKU DÜZENİ
Uyku düzeni hem ebeveyn hem de çocuk açısından çok önemlidir. Düzenli uyku alışkanlığının çocuğun
zihinsel ve fiziksel gelişimindeki etkileri özellikle gece uykusunda işlevsel olan büyüme hormonunu
nedeniyle oldukça fazladır. Uyku alışkanlığı, 0-6 yaş arasında kazanılması gereken bir alışkanlıktır. Bu
alışkanlığın sağlıklı ve kalıcı olabilmesi için, adım adım gidilmeli ve çocuğun bireysel özellikleri dikkate
alınmalıdır. Bu süreç için, öncelikli olarak bebeklikten itibaren dikkat edilmesi geren bazı noktalar
vardır:
Çocuklar kendi yataklarında yatmalı !
Çocuğu doğduğu ilk günlerden itibaren kendi odasında yatırmak doğru bir yaklaşım değildir. Çocuklar
İlk üç ay anne babanın odasında ayrı bir yatakta yatırılabilir. 3-6 aylık olmasıyla birlikte çocuğun
sağlıklı gelişimi , bireyselleşme süreci ve öz güvenini desteklemek için ebeveynlerinden ayrı uyuması
gerekmektedir. Bu konuda ne kadar erken hareket ederseniz çözüm o kadar hızlı olacaktır. Kesin,
kararlı bir yaklaşım ve anne babanın ortak tavrı çözüm için en büyük destekleyicidir.
SAĞLIKLI UYKU ALIŞKANLIĞI İÇİN ANNE- BABALARA ÖNERİLER
Tek başına uyumakta direnen çocuk için ne yapılabilir?
Çocuğunuz tek başına uyumuyorsa, çocuğun yanında oturulup kitap okuyup, sohbet edilebilir.
Sonrasında ışık kapatılır ve sözel iletişim bitirilir. Tek başına uyumakta zorlanan çocuklar için kademeli
ve yumuşak bir şekilde geçiş yapılmalıdır. Bir süre sonra yatağından daha uzak bir yerde oturulmalı,
sonraki gecelerde odanın kapısında beklenmeli ve son aşama ise iyi geceler diyip çıkılmalıdır.
Gece uyanıp anne babasının yanına gelen çocuğa ailenin yaklaşımı nasıl olmalıdır ?
Çocuğun yaşına göre bir uyku planlaması yapılmalıdır.
Gece uyanıp anne-babanın yanına geldiğinde, kaygı ve korku durumu yoksa tekrardan yatağına
götürülmeli, çocuğu yanınıza almamalısınız.
Çocuğun odasını benimsemesi önemlidir. Bu nedenle çocukla birlikte odayı hazırlamak, kendi
alanında onun da söz hakkı olması gerekmektedir. Mümkünse odada az eşya ve geniş bir oyun alanı
olmalıdır. Çocuğun odada zaman geçirmesi sağlanmalıdır.
Uyku öncesi hazırlık düzeni ( diş fırçalama, pijamalarını giyme, tuvaletini yapma vb.) geliştirmesine
yardımcı olunmalı. Bu rutinler her gün aynı sırayla yapılmalıdır.
Çocuğunuz yatağa gitmemek için ağlarsa, bahaneler bulursa net olunmalı.
Uyku zamanından yarım saat önce çocuğa haber verilmeli. Çocuğun yatma saatinde evin ışıkları
karartılmalı veya kapatılmalıdır, anne-baba da pijamalarını giymeli ve çocuğa yatıyormuş hissi
verilmelidir.
Uyku öncesinde hareketli oyunlar tercih edilmemeli. Sakin ve uykuya geçişi kolaylaştırıcı ( hikaye
okuma, şarkı-ninni söyleme, sohbet etme vb.) aktiviteler yapılmalıdır.
Çocuğun sevdiği bir oyuncağı ya da güvende hissetmesini sağlayan bir eşyası (battaniye vb.) uyku
süreci başlamadan yatağına koyulmalıdır.
Uyku saatleri dışında uyumasına izin verilmemeli. Eğer uyursa uyandırılmalıdır.
Uyku süreci başladığında çocukla göz kontağı kurulmamalı. Göz kontağı kurulması iletişimin devam
ettirildiği anlamına gelir.
Sıra dışı durumlarda uyku düzeni bozulmamalı, yine kendi yatağında uyumalıdır.
Uyku eğitimine başlandığında asla geri dönüş yapılmamalı.Sakin, kararlı ve net olunmalıdır.
Bir davranışın kazanılmasının zaman alan bir süreç olduğu, en önemli etkenin ise uygun ebeveyn
tutumlarından geçtiği bilinmelidir.Unutulmamalıdır ki; 0-6 yaş arasında belirli rutinleri olan çocuklar
ileride daha öz güvenli, düzenli, daha az endişelenen, daha çok iş birliğine açık ve zor durumlarla baş
etme konusunda diğer çocuklara oranla daha başarılı olabilen çocuklardır.
Uzman Psikolog/Aile Danışmanı
Nihal ÖZYEDEK
